"Is dit nou echt nodig?"
Wie een (organisatie)verandering heeft meegemaakt, heeft waarschijnlijk ook wel eens met weerstand te maken gehad. Misschien heb je uitingen van weerstand gehoord, gezien, of gevoeld. Misschien zag je het bij je collega, of misschien ervaarde je zelf weerstand. Weerstand ervaren is heel normaal: het is mens-eigen om niet te veel te willen veranderen.
Toch kunnen geluiden van weerstand uit verschillende hoeken van de organisatie een negatieve invloed hebben op de veranderbeweging. De meest gestelde vraag: Hoe kun je het beste omgaan met weerstand? Omgaan met weerstand kan op veel verschillende manieren. Een handige aanpak is om eerst in te zoomen op het type weerstand, om vervolgens te kijken welke techniek je het beste kan toepassen. Welke vormen van weerstand zijn er? Wij maken het onderscheid tussen inertia, scepticisme en reactance. In deze blog reeks zoomen we steeds in op één van de drie types. Vandaag aan de beurt: scepticisme.
Scepticisme uitgelegd
Het woord zegt het al: mensen die scepticisme ervaren, zijn sceptisch. Ze kunnen sceptisch zijn tegenover de inhoudelijke verandering, of juist tegenover de zender van de veranderboodschap. Hierdoor zal voor deze groep het gevoel van urgentie uitblijven. Wanneer de noodzaak om te veranderen ontbreekt, gaan mensen met een sceptische houding natuurlijk niet mee in de verandering.
Wist je dat scepticisme ook een bekende term is in de filosofie? Filosofisch scepticisme gaat ervan uit dat betrouwbare kennis onmogelijk is; het wordt ook wel beschreven als een denkhouding ‘van universele twijfel’. Aan verandermanagers de uitdaging om deze twijfel weg te nemen in organisatieverandering!
Hoe ziet scepticisme eruit?
Hoe weet je of iemand inderdaad scepticisme ervaart, of dat het om een andere weerstandsvorm gaat? In het geval van scepticisme zou je dit kunnen zeggen of denken:
- “Bij organisatieveranderingen vraag ik me af: is het überhaupt nodig? En zo ja; is het nú nodig? Ik voel de noodzaak en de urgentie soms niet helemaal, zoals sommigen dat wel hebben.”
- “Verandermanagers hebben vaak veelbelovende verhaaltjes, maar het moet wel werken in de praktijk. Wat dat betreft heb ik twijfels over het team dat de veranderingen doorvoert.”
- “Ik ben het er wel mee eens dat dingen anders moeten, en ik wil best veranderen. Maar de manier die nu gekozen is... Nee, ik denk niet dat dit gaat werken. Ik heb een ander idee bij ‘de goede oplossing’.”
Herken je deze manier van denken bij jezelf? Of denk je bij het lezen van de voorbeelden meteen aan een medewerker binnen je organisatie?
Omgaan met scepticisme
We weten nu wat scepticisme is, en hoe het eruit kan zien in gedachten of uitspraken. Tijd om de volgende stap te nemen: omgaan met weerstand. Twee suggesties:
1. Kies de juiste zender
Niet alleen wat wordt verteld, heeft invloed op hoe medewerkers de boodschap ontvangen, maar ook wie het vertelt. Als je alleen (verander)managers het woord laat doen, is er een kans dat medewerkers een sceptische houding aannemen: is de verandering nou wel echt zo’n goed idee als hij/zij beweert? We zijn geneigd om mensen die op ons lijken sneller te geloven en te vertrouwen. Laat dus ook (directe) collega’s het veranderverhaal vertellen en het gesprek starten, niet alleen het management of de verandermanager.
2. Geef een garantie
Werkt het wel echt? Wat als het toch niet blijkt te werken? De kans is groot dat sommige medewerkers met deze vragen zitten, waardoor ze worden afgeremd om mee te veranderen. Dit kan je voorkomen door een garantie te geven. Dat kan een garantie zijn voor de juiste hulp en begeleiding, bijvoorbeeld. Of de garantie dat de nieuwe werkwijze wordt teruggedraaid als het niet blijkt te werken. Zo kan het voor de medewerker veiliger voelen om mee te bewegen.
Een kleine disclaimer: de tips die we geven zijn niet de enige mogelijke tips. Ook is het niet zo dat ze uitsluitend werken voor de weerstandsvorm scepticisme. Elk veranderscenario vraagt weer om een andere aanpak, pas ze dus toe waar nodig.
Wil je hier meer over leren en weerstandsexpert worden? Dan is Het Grote Weerstand Event op donderdag 28 september wat voor jou! Raak geïnspireerd én ga zelf aan de slag.
