Yes, je hebt besloten om iets met gamification te gaan doen! Misschien wil je een serious game ontwerpen, een speelse gespreksstarter of een andere werkvorm. Je staat aan de start van een creatief proces, het is nog onduidelijk wat het eindresultaat gaat worden. Superleuk, maar aan de slag gaan met gamification kan ook een beetje overweldigend zijn. Want waar te beginnen, en waar moet je aan denken? De keuzes en variaties lijken eindeloos. Deze bouwstenen helpen ons om een game te bouwen.
Bouwsteen 1: Doelen
Wat ons betreft misschien wel de belangrijkste stap: wat is het doel van het spel? Een spel of andere vorm van gamification ontwikkelen is nooit het einddoel. Een serious game of andere speelse interventie draagt ergens aan bij: bewustwording, het gesprek starten, een activatie of een ander leerdoel. Focus liever op één ding, dan dat je heel veel leerdoelen in het spel stopt.
Naast een helder leerdoel, is ook een speldoel handig om in je achterhoofd te houden als je een spel ontwikkelt. Wat moeten de spelers uiteindelijk bereiken? Moeten ze iets verzamelen, een challenge behalen, iets redden, iets oplossen?
Houd beide doelen scherp tijdens het ontwikkelproces!
Bouwsteen 2: Spelmechanismen
De juiste spelmechanismen zorgen voor een goede spelbeleving. Denk bijvoorbeeld aan interactie, motivatie en volgorde.
- Interactie: is het spel competitief of juist coöperatief? Speel je het spel individueel of in teams? Speel je jezelf, of speel je een spelkarakter?
- Motivatie: welke kleine tussenstapjes op weg naar het grotere einddoel van het spel komen spelers tegen? Kunnen ze extra punten, badges of beloningen winnen? Kunnen ze extra informatie inwinnen? Of een voorsprong krijgen?
- Volgorde: hoe wordt het pad bepaald? Ligt de spelvolgorde vast of is variatie mogelijk? Gebruik je een dobbelsteen of andere kansbepaling? Kunnen spelers kiezen hoe ze door het spel bewegen?
Creëer een goede balans. Je wilt niet dat de spelers verveeld raken en hun aandacht verliezen, maar ook niet verward of overrompeld raken door een hoeveelheid aan spelmechanismen.
Bouwsteen 3: De praktische kaders
Wat minder creatief, maar zeker niet onbelangrijk: krijg zo snel mogelijk scherp wat de randvoorwaarden zijn als je een spel ontwikkelt. Met welke praktische kaders heb je te maken? Denk bijvoorbeeld aan de volgende vragen:
- Wanneer moet het spel klaar zijn? Heb je een strakke deadline? Dan is het goed om realistisch te blijven in de haalbaarheid.
- Heeft het spel begeleiding nodig in de vorm van facilitators of gespreksleiders?
- Hoe groot is het gezelschap waarmee je het spel speelt? Lukt het om iedereen te betrekken?
- Hoe veel tijd heb je of wil je kwijt zijn aan het spelen van het spel?
- Is er één spelmoment of wil je dat het spel ook interessant blijft om een aantal keer te spelen?
Bouwsteen 4: Ervaring
Het belangrijkste kenmerk van een serious game is de focus op het achterliggende leerdoel. Vaak levert een spel ‘aha-momenten’ op, als spelers zich realiseren waar het spel écht over gaat. Soms wordt dit echter pas duidelijk bij de evaluatie. Daarom is het slim om ook voor en na het ‘aha-moment’ voor een toffe ervaring te zorgen door middel van het spel. Je wil het liefst iedereen betrokken houden! De spelervaring is ontzettend belangrijk. Stel jezelf deze vragen tijdens het ontwikkelen van het spel: wat heb je als speler ervaren? Wat vertelt de speler ’s avonds aan tafel?
Bouwsteen 5: Testen
Als je spel voor zo’n 70% klaar is, is het handig om te gaan testen. Laat perfectionisme los in deze fase. Die leuke details en puntjes op de i komen aan het einde. Met een testronde is het vooral van belang om te zien of de basis van het spel goed is. Hoe reageert de doelgroep op het thema en het type vragen of opdrachten? Zit de flow er goed in?
Tip: vraag specifiek welke feedback je graag wil ontvangen. Als je ontwerp nog een finishing touch moet krijgen heb je bijvoorbeeld weinig aan opmerkingen die gaan over de lay-out.
Extra tip: neem een observator mee naar de testronde. Een extra paar ogen helpt om verbeterpunten te signaleren én deze persoon kan lekker meeschrijven.
Bouwsteen 6: evaluatie en implementatie
De evaluatie en vervolgstappen na een spel zijn erg belangrijk. Neem hier voldoende tijd voor, want hier begint het leerproces pas écht. Begrijpen de spelers waarom ze het spel hebben gespeeld? Hoe ging het? Waar liepen ze tegenaan? Herkennen ze dat ook in hun dagelijkse werk? Bedenk van tevoren hoe je deze take-aways met elkaar gaat bespreken.
Ook kan je, afhankelijk van het doel en de vraag, de focus leggen op de vervolgstappen. Wat wil je dat de spelers hierna gaan doen? Voorbeelden van implementatie acties zijn: werkafspraken maken, gezamenlijk een teammanifest opstellen of kaartjes schrijven naar het team die ze op een later moment gaan bespreken.
Gamification is een krachtige tool maar kan best een puzzeltje zijn om te ontwikkelen. Zet onze zes bouwstenen in voor een stevig fundament van jouw serious game. Liever samen optrekken om een toffe game te ontwikkelen? Neem contact op!
